هنرهای صناعی یکی از رشتههای هنرهای سنتی است که آثار بدست آمده نشانگر چگونگی سیر تحول و تطور آن در طول تاریخ است. هنرهایی که ریشه در فرهنگ و اعتقادات ما داشته و با مدنیت و زندگی روزمره مردم عجین گشته بود.
هنرهای صناعی همیشه انسان را به حقیقت معانی متعالی متذکر بوده و هنروران با بهرهگیری از آیات و احادیث و یا نقوش برگرفته از این مضامین و فرهنگ اسلامی سعی در گسترش آن داشتهاند و عالمی را ابداع نمودهاند که امروزه از آن فاصله گرفتهایم و آدابی داشتهاند که بسیاری را از دست دادهایم.
آنچه که اکنون با عنوان صناعی مطرح میشود در حقیقت هنرهایی است که همراه با صنعت پیشرفته و گاه جنبه صنعتی آن در جهت تولید و تکثیر و زمانی وجه هنری آن اهمیت یافته است اما توجه به این گروه از هنرهای سنتی، رشتههای مختلف و هنرهای گوناگون آن را مورد توجه قرار داده و در جهت حفظ و احیاء و گسترش آن کوشش نمایند تا بار دیگر جایگاه اصلی خود را در زندگی روزمره بیابد.
در طول تاریخ نیز همواره تمدن و صنعت با هنر ارتباطی تنگاتنگ داشته است و به همین دلیل نیز گاه آن را با نام صنایع مستنظرفه، صنایع دستی و یا هنرهای صناعی نامیدهاند.
به منظور حفظ، احیاء و اشاعه اینگونه از هنرهای سنتی ایجاد رشتهای دانشگاهی با نام هنرهای صناعی ضروری مینماید تا دانشجویان علاقمند به این رشته بتوانند با استفاده از تجربیات هنری و فنی و نحوه تعلیم و آموزش استادان که به صورت سینه به سینه انجام میگرفت و همچنین آشنایی با مباحث روز هنری و صنعتی در جهت کمال، غنا و اشاعه و گسترش آن در سطح جامعه و توسعه فرهنگ و هنر ایران اسلامی فعالیت نمایند.
با توجه به مقدمات فوق رشته هنرهای صناعی به جهت تخصصیتر کردن رشتههای مختلف و ایجاد گرایشهای متنوع و مستقل در «6» گرایش به ترتیب شرح ذیل طراحی و برنامهریزی شده است.
- کارشناسی هنرهای صناعی با گرایش آبگینه
- کارشناسی هنرهای صناعی با گرایش سفال
- کارشناسی هنرهای صناعی با گرایش فلز
- کارشناسی هنرهای صناعی با گرایش کاشی
- کارشناسی هنرهای صناعی با گرایش منبت و معرق
- کارشناسی هنرهای صناعی با گرایش نساجی سنتی
تدوین برنامههای درسی گرایشهای فوق به گونهای است که دانشجویان پس از گذراندن دو سال عمومی و مشترک کارشناسی هنرهای صناعی (که واحدهای آن حکم پایه را خواهند داشت) دو سال باقیمانده را به دروس تخصصی هریک از گرایشها که براساس علاقه انتخاب نمودهاند اختصاص خواهند یافت.
بدیهی است با عنایت خاص مسئولین نسبت به این امر و لزوم ساماندهی، تشکل و به نظام درآوردن و تعالی هنرهای کاربردی در جایگاه واقعی خویش و نقش آن در فرهنگ، هنر، اقتصاد، اشتغال، ارتباط جهانی و انتقال فرهنگ اسلامی و هویت ملی، انجام این مهم با همکاری همه پاکدلان میهن اسلامی و استعانت خداوندی به تحقق برسد.
تعریف و هدف:
دوره آموزش کارشناسی هنرهای صناعی یکی از دورههای آموزشی عالی است که هدف از برگزاری این دوره تربیت افراد متخصص و آشنا به مبانی عملی و نظری هنرهای صناعی که مظهری از فرهنگ اسلامی و هنر ملی کشور ماست.
ضرورت و اهمیت:
1- حفظ و تقویت فرهنگ بومی و ملی با توجه به اصالتها.
2- بالا بردن کیفیت هنرهای صناعی با کمیت و قانومند شدن روشهای آموزشی و توسعه و رونق اینگونه هنرها.
3- احیاء، حفظ و ترویج هنرهای صناعی به منظور اشاعه فرهنگ و هنر اصیل اسلامی ایران در متن زندگی مردم.
4- اشاعه فرهنگ معنوی و انتقال مفاهیم هنری، دینی، ملی از طریق گسترش هنرهای صناعی در سایر جوامع بشری.
5- آموزش علوم عملی و نظری این هنر شریف به منظور تربیت هنرمندان و کارشناسان آگاه و متعهد در جهت حفظ حریم میراثهای فرهنگی.
6- شناخت هنرهای صناعی به عنوان یکی از مهمترین مواریث و ودایع معنوی ایران و شناخت سیر تحول و تطور آن در ادوار مختلف فرهنگی این مرز و بوم.
7- ایجاد زمینه مطالعاتی و تحقیقاتی به منظور بررسی همه جوانب این هنر در دورههای کارشناسی ارشد و دکتری.
8- حفاظت و صیانت از این هنر ملی با توجه به نقش فرهنگی و سیاسی آن.
نقش و توانایی:
1- تربیت کارشناسانی آگاه و محقق که ضمن شناخت نسبت به مبانی علمی و نظری هنر موجبات تقویت و تحکیم این هنر اصیل را فراهم آورند.
2- تمهید مقدمات لازم به منظور استفاده از خدمات فارغالتحصیلان در جهت احیاء و نوزایی هنر به منظور اشاعه فرهنگ و هنر اصیل اسلامی ایران در متن زندگی مردم.
3- کسب توانایی لازم در اجرای مراحل مختلف تولید آثار هنری.
4- شناخت ابزار و وسایل و توانایی بهینهسازی هرچه بیشتر آنها.
5- شناخت هرچه بیشتر ویژگیهای مبانی نظری و عملی این هنر در جهت حفظ و تقویت فرهنگی.
6- توانایی فارغالتحصیلان در ارزیابی و ارزشیابی و کارشناسی آثار هنرهای صناعی.
7- توانایی فارغالتحصیلان در بررسی، تحلیل و شناخت طرحها و نقوش اصیل و نسبت آنها با فرهنگ و تفکر.
8- توانایی فارغالتحصیلان در تدریس مبانی نظری و عملی هنرهای صناعی.
9- توانایی فارغالتحصیلان در همکاری با واحدهای دولتی و خصوصی نظیر سازمان صنایع دستی ایران- سازمان میراث فرهنگی و . . .